آنچه گذشت در قسمت‌های قبلی به‌طور مفصل درباره بود و نبود مادربرد صحبت کردیم. برآن شدیم تا موضوع ارتقا را از مادربرد به قطعه دیگری تغییر دهیم تا اولا خواننده گرامی که شما باشید دچار بی‌حوصلی، سرخوردگی، افسردگی، دل‌مردگی و در نهایت خودکشی نشوید و دوما در این دنیا قطعات دیگری هم هستند که اگر نباشند، مادربرد حکم "کفش‌های میرزا نوروز" را خواهد داشت! از این‌رو و از این هفته به موضوع جذاب و شیرین روش‌های ارتقا پردازنده با توجه به امکانات مادربرد و نیازهای موجود خواهیم پرداخت.
شناخت پردازنده گذشت آن زمان که در دنیای کامپیوتر فقط یک پردازنده حکمرانی می‌کرد. گذشت آن روزگار که اول و آخر و وسط تمام پردازنده‌ها فقط محصولات اینتل بود و بس. لذا قبل از تصمیم برای ارتقا پردازنده، باید از توانایی مادربرد خود مطلع شوید و مطابق با نیاز خود اقدام به تغییر پردازنده موجود نمایید. در دنیای کنونی سه دسته پردازنده قابل تهیه هستند که دسته اول و دوم به سهولت و دسته سوم به صورت مجتمع با مادربرد قابل تهیه خواهند بود. بنابراین تمرکز خود را بر دو دسته اول معطوف خواهیم کرد. بدون شک نام‌های AMD و Intel برای قبایل بدوی ساکن در مجمع الجزایر گالاپاگوس هم آشناست، پس بدون فوق وقت می‌رویم سراغ اصل ماجرا و...
ارتباط پردازنده و مادربرد انتخاب پردازنده، ارتباط مستقیمی با مدل مادربرد و چیپ‌ست نصب‌شده بر روی آن دارد. پردازنده‌ها تعداد پایه‌های (Pins) مشخصی دارند و الزاما باید با سوکت نصب شده روی مادربرد ار لحاظ تعداد پایه و شکل چینش آن تطابق داشته باشند. از طرف دیگر چیپ‌ست مادربرد باید پردازنده را شناخته و قادر به پشتیبانی از قابلیت‌های آن باشد. قابلیت‌ها شامل: سرعت فرکانس هسته پردازشی، سرعت تبادل داده‌ها بین پردازنده و چیپ‌ست، نوع حافظه قابل پشتیبانی، سرعت فرکانس حافظه، میزان حافظه موقت Cache L2 و غیره خواهد بود. از طرف دیگر انتخاب نوع پردازنده رابطه مستقیمی با انتظارات شما از سیستم پردازشی دارد. به طور حتم نیازهای یک گرافیست یا انیماتور حرفه‌ای با انتظارات فردی که صبح خود را با Microsoft Word آغاز کرده و شب را با jet Audio به پایان می‌رساند، تفاوت‌های اساسی دارد. بارها تکرار شده است که انتظارات کنونی خود را یادداشت و پیش‌بینی کنید که تا 24 ماه آینده چه توقعاتی از یک پردازنده نجیب خواهید داشت. در کنار این موارد، هزینه‌ای که قادر به پرداخت آن هستید را نیز مرقوم فرمایید! قبل از هر چیز باید با دسته‌بندی پردازنده‌ها آشنا شوید.
دسته بندی از بعد کارایی پردازنده‌ها را از بعد کارایی در پنج گروه پردازنده‌های ارزان‌قیمت یا اقتصادی بین 35 تا 70 هزار تومان ، متوسط 70 تا 120 هزار تومان ، خوب بین 120 تا 220 هزار تومان، عالی یا کیفی از 220 هزار تومان به بالا دسته‌بندی می‌کنند که به دلیل وی?گی خاص پردازنده سرور، در این مجال فقط روی چهار دسته اول متمرکز خواهیم شد. دسته‌بندی فوق و محدوده قیمت ارایه شده، به نظر نویسنده بستگی دارد و در منابع مختلف معیارهای گوناگونی برای این دسته‌بندی ارایه خواهد شد.
دسته‌بندی از بعد سازنده تمام پردازنده‌هایی که برای شما مناسب هستند، در دو دسته Intel و AMD قرار گرفته است و انتخاب دیگری برای شما ممکن نیست. اجازه بدهید درباره کیفیت و مسایل حواشی مربوط به این شرکت‌ها صحبت نکنیم و فقط بر روی شیوه‌های منطقی تهیه متمرکز شویم. Intel و AMD خانواده‌های متعدد پردازشی با نام‌های عجیب و غریب تولید کرده‌اند که به خوبی در دسته‌بندی بالا قرار می‌گیرند. از این رو شناخت خانواده‌های زیرمجموعه اهمیت فراوانی دارد. اما قبل از پرداختن به خانواده‌های پردازشی، بهتر است مروری کلی بر مشخصات کلی پردازنده داشته باشیم چرا که در قسمت‌های آینده و در بین مطالب بارها بدان ارجاع خواهیم کرد.
قبل از ادامه ... به‌نظرم دوستانی که سیستم‌هایی مربوط به سال‌های 80 تا 82 دارند از خیر تغییر پردازنده گذشته و برنامه‌ای برای دگرگونی ساختاری در تمام اجزا داشته باشند. شاید تا سال 84 و با توجه به نیاز آن روزگار، تغییر پردازنده‌های خانواده Pentium2 به Pentium3 تغییر کیفی عمده‌ای را موجب می‌شد. در شرایط کنونی این‌گونه تغییرات در موارد محدودی کارساز بوده و توصیه می‌شود که این عزیزان از خیر ارتقا موردی گذشته و دل به دریا زده و به‌فکر تغییرات اساسی در نگرش خود و نیز سیستم پردازشی موجود باشند. ناگفته نماند کیفیت بسیاری از سیستم‌های پردازشی مبتنی بر پردازنده‌های Pentium3 را می‌توان با ارتقا در ظرفیت حافظه تا یک گیگابایت و تهیه کارت گرافیک دست دوم مناسب تا میزان قابل‌توجهی بهبود بخشید.
