باید ها و نباید های جراحی لیزیک



این روزها عمل لیزیک چشم در جامعه و در بین افرادی که از عینک استفاده می‌کنند به شدت افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر بسیاری از جوانان به وی�?ه دختران جوان برای استفاده نکردن از عینک برای انجام این عمل اقدام می‌کنند. عده‌ای از متخصصان انجام این عمل را به دلیل عوارض جانبی آن رد می‌کنند و عده‌ای دیگر لیزیک را روش مطمئن و موثری برای درمان عیوب انکساری چشم می‌دانند، برای بررسی بایدها و نبایدهای این عمل جراحی و مسائل پیرامون آن با دکتر محمدرسول هاشمیان به گفت‌و‌گو نشستیم.

حدود ۸۰ درصد افرادی که عمل جراحی را انجام می‌دهند دچار نزدیک‌بینی هستند یعنی نزدیک را به راحتی می‌بینند و دید دور آن‌ها مشکل دارد و پس از عمل، دید دور آن‌ها واضح می‌شود و ۱۰ تا ۱۵ درصد این افراد آستیگماتیسم داشته و حدود ۵ درصد هم مشکل دوربینی دارند. پس شخصی که مورد عمل قرار می‌گیرد باید دید در چه سنی قرار دارد. به‌طور مثال یک فرد ۲۴ ساله را که عمل می‌کنیم و عیب انکساری او در حدود درجه ۳ است ما این عیب را پس از عمل به صفر می‌رسانیم و دید فرد طبیعی می‌شود و زمانی که این فرد به سن بالاتر می‌رسد مثل سایر افراد عادی برای مطالعه نیاز به استفاده از عینک مطالعه دارد و این مسئله ربطی به عمل او ندارد.


لیزیک چیست؟

لیزیک به جراحی با لیزر گفته می‌شود که نوعی ازجراحی‌های عیوب انکساری چشم است. این نوع جراحی‌ها معمولا روی قرنیه انجام می‌شود به طوری که با لیزر روی قرنیه را تراش می‌دهند و عیب انکساری فرد که یا نزدیک‌بینی، یا دوربینی یا آستیگماتیسم است را برطرف می‌سازند. این روش به چند قسمت تقسیم می‌شود؛ نوعی از این روش که اصطلاحا روش PRK گفته می‌شود به این صورت است که سطحی از قرنیه برداشته می‌شود.

سطح قرنیه اصولا یک پوسته دارد که این پوسته از طریق اگزایمر لیزر (که نوعی از لیزر است که باعث اضمحلال نسج می‌شود و به حدی قدرت آن زیاد است که بدون این‌که ایجاد بخار کند نسج را برمی‌دارد) برداشته می‌شود.

روش دیگر، لیزیک است که با دستگاهی به نام نیکروکراتوم که مانند رنده بخار است چیزی حدود ۱۰ الی ۱۵ میکرون از روی سطح قرنیه را برمی‌داریم و زیر آن قسمتی که در سطح قرنیه وجود دارد را لیزر می‌کنیم و سپس این تکه‌ای که برداشتیم را سرجای اول خود برمی‌گردانیم که اصطلاحا تهیه کردن flap نامیده می‌شود. در گذشته این روش توسط میکروکراتوم انجام می‌شد و امروزه با سفتوسکند لیزر این عمل انجام می‌شود. این لیزر جدید قدرت بیشتری دارد و می‌تواند یک تکه از نسج قرنیه را به ضخامت ۵۰ میکرون الی ۷۰ میکرون بردارد. روش جراحی لیزیک به این صورت است که گفته شد.




از چه سنی می‌توانیم لیزیک کنیم؟

معمولا اعمال جراحی لیزیک در افرادی که عیوب انکساری دارند یعنی دچار نزدیک‌بینی یا دوربینی و آستیگماتیسم هستند انجام می‌شود و سنی که برای این عمل مناسب است از ۱۹ سال به بعد است و سنین بالاتر از این، محدودیتی ندارند. حتی فردی که ۵۰ سال هم دارد می‌تواند این عمل را انجام دهد و لازم نیست سن فرد از ۳۰ سال کمتر باشد.

نمره چشم محدودیتی ندارد

شماره عینک فرد هم برای انجام این جراحی محدودیتی ندارد و می‌توان فردی را که شماره عینک او منفی یک درجه یا منفی ۲۵/۱ درجه هست را هم عمل کرد و از طرف دیگر افرادی که شماره عینک ۸ و ۱۰ هم دارند می‌توانند اقدام به عمل کنند و آن بستگی به ضخامت قرنیه فرد دارد و این‌که تا چه حدی است که به ما اجازه بدهد یک میزان از آن را بتراشیم و تراش قرنیه طوری باشد که قرنیه از بین نرود یعنی قرنیه باید به حدی ضخیم باشد که مقداری از آن برای فرد باقی بماند و معمولا می‌توان یک‌سوم تا یک‌چهارم ضخامت قرنیه را به شرطی که ضخامت آن درحد نرمال باشد با لیزر برداشت بنابراین پزشکان محدودیتی برای عمل جراحی برای نمره عینک ندارند و اغلب بیمه‌ها برای پوشش هزینه عمل به افراد می‌گویند باید نمره چشم آن‌ها برای عمل حداقل ۳ و ۴ باشد تا مشمول خدمات بیمه شوند، اما اگر بحث بیمه نباشد می‌توان فردی با شماره چشم یک را هم عمل کرد.

این افراد نباید لیزیک کنند

بعضی از افراد را نمی‌توان عمل کرد؛ افرادی که قرنیه نازک دارند یا مستعد قوز قرنیه هستند و افرادی که بیماری‌هایی دارند که باعث نابودی نسج می‌شود مثل کسانی که بیماری آرتریت روماتوئید یا بیماری‌های کلا�?ن دارند و اشخاصی که بیماری‌های روماتیسمی دارند، درواقع بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند.

افراد دیابتی هم باتوجه به این‌که قندشان در چه حدی باشد و اگر نوع شدید آن باشد توصیه می‌شود این اعمال را انجام ندهند و دسته دیگر که عمل روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد افرادی هستند که گلوگوم (آب سیاه) دارند زیرا در طی عمل برای گرفتن فشار چشم این افراد دچار مشکل می‌شوند، همچنین فرد نباید مبتلا به آب مروارید و بیماری‌هایی که شبکیه را درگیر می‌کند، باشد.

در دوران شیردهی لیزیک منعی ندارد ولی هنگامی که فرد باردار است توصیه می‌شود این عمل را انجام ندهد زیرا عیوب انکساری چشم در این دوران تغییر می‌کند، به طور مثال اگر فرد نزدیک‌بین است ممکن است شماره نزدیک‌بینی‌اش بالاتر رود، بنابراین بهتر است این عمل صورت نگیرد البته لیزر هیچ ضرری برای خانم باردار ندارد و ۲ تا ۳ ماه بعد از بارداری زمان مناسبی برای انجام عمل است

خطر وجود دارد، اما بسیار کم

تقریبا تمام عمل‌های جراحی خطرات خاص خود را دارد یعنی هیچ عملی نیست که خطر به همراه نداشته باشد منتهی این گونه عمل‌ های جراحی میزان خطرات به نسبت کمتری دارند گاهی ممکن است شماره چشم ۲۵ صدم درصد کمتر شود یا همین مقدار بیشتر شود یا طی عمل مشکلاتی جزئی به لحاظ تغییر در سطح قرنیه به وجود بیاید ولی خوشبختانه عوارض این عمل نسبت به گذشته کمتر شده، سابق بر این در روش لیزیک که مجبور به تهیه فلپ بودیم خود همان فلپ عوارضی داشت ولی دستگاه‌های جدیدی که امروز مورد استفاده قرار می‌گیرند عوارض عمل را به حداقل رسانده‌اند. عارضه دیگری که پس از عمل ممکن است رخ دهد به دلیل تراشی که به وسیله لیزر داده می‌شود سطح قرنیه لخت می‌شود بنابراین ۴ تا ۵ روز طول می‌کشد سطح قرنیه مجدد پوشش داده شود و در این زمان در معرض آلودگی‌های محیطی که از هوای آلوده یا دستان آلوده منتقل می‌شوند قرار می‌گیرد.

عینک آفتابی و حمام نکردن

دوره نقاهت اعمال انکساری چشم در روش‌های مختلف فرق می‌کند، اگر به روش PRK باشد حدودا یک هفته استراحت کافی است و فرد می‌تواند روال عادی زندگی خود را طی کند. بسته به نوع عمل جراحی مراقبت‌های پس از آن توصیه می‌شود به‌طور مثال اگر عمل PRK باشد معمولا ۲ تا ۳ روز به فرد توصیه می‌شود از عینک آفتابی استفاده کند و در محیط‌های کمتر نورانی قرار گیرد و بیشتر حالت استراحت داشته و ۲ تا ۳ روز پس از عمل هم نباید استحمام داشته باشد.

آنچه شما خواسته‌اید

جراحی لیزیک در همه جای جهان طرفدار دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در کشور آمریکا بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر عمل لیزیک را انجام داده‌اند و در �?اپن هم طبق آخرین آمار چیزی حدود ۲۴۰ هزار عمل جراحی تنها در یکی از کلینیک‌های این کشور انجام شده است و این نشان می‌دهد این عمل مورد تائید و استفاده در تمام جهان است که نتایج مثبتی به همراه داشته. با انجام این عمل‌ها نمی‌توانیم تمام انتظارات فرد را جوابگو باشیم و تمام این ماجرا برمی‌گردد به انتخاب درست فردی که می‌خواهیم او را عمل کنیم؛ ابتدا باید دید شماره چشم فرد درچه حدی است و در چه سنی قرار دارد و از عمل چه انتظاری دارد آیا صرفا به دلیل زیبایی و کنار گذاشتن عینک قصد انجام عمل را دارد یا خیر، البته نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که سابق براین انتظارات فرد درحد کمی قابل برآورده شدن بود ولی با طراحی سیستم‌های جدیدی که مرتبا در حال تعویض است پزشکان توانسته‌اند نیازهای افراد را تا حد بالایی نسبت به گذشته برآورده کنند.

اخیرا خانم‌ها از قطره‌های چشمی برای شفافیت و آبدار شدن سفیده چشم استفاده می‌کنند که آن را رد می‌کنیم.

لطفا چشم‌تان را سفید نکنید

به سبب نعمتی که خداوند در چشم قرار داده و آن هم اشک است برای تمیز نگه داشتن چشم توصیه‌ای برای مصرف قطره‌های چشمی و انجام روش‌های دیگر نیست،‌ تنها استفاده از عینک‌های آفتابی مناسب که پولاریزه و آنتی یووی هستند که اشعه ماورای‌بنفش را جذب کرده و از صدمه به قرنیه چشم جلوگیری می‌کنند توصیه می‌شود و اخیرا خانم‌ها از قطره‌های چشمی برای شفافیت و آبدار شدن سفیده چشم استفاده می‌کنند که آن را رد می‌کنیم و استفاده از قطره برای این منظور صحیح نیست البته در روزهایی که هوا آلوده‌تر است یا محیطی که وارد آن می‌شویم گرد و خاک دارد و چشم‌ها قرمز می‌شود؛ استفاده از قطره نفازولین و نظیر آن ضرر چندانی ندارد البته اگر در حد کم مصرف شود.

شست‌و‌شوی چشم با آبلیمو یا چای توصیه نمی‌شود مگر در مواردی که فرد دچار خشکی چشم باشد که توصیه‌ ما به آن‌ها استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی که کاربردی شبیه اشک چشم دارند است نه استفاده از چای یا آب‌لیمو که هم می‌تواند حساسیت ایجاد کند و هم می‌تواند آلوده و عفونی باشد و مشکلات عفونی را رقم بزند.

ماهنامه ایده آل
www.farsibooks.ir