دنیای جدید پردازش هفته گذشته درباره معرفی پردازنده Athlon XP و ماجرای رقابت این موجود با پردازنده Pentium4 به قدر کفایت نوشته شد. حقیقت ماجرا این است که AMD با معرفی این پردازنده، قدم به دنیای جدیدی نهاد و بستر جدیدی نیز برای مصرفکنندگان گشود. دوران پردازندههای Pentium4 را میتوان به دو دوره قبل و بعد از ارایه Athlon XP تقسیم کرد. خانواده پردازشی Athlon به بیان دقیق کلمه، سرخوشی Intel را بر باد داد! قبول دارم که خانواده Athlon XP محصولات داغی بودند، داغ بدین معنی که در حین کار گرمای بسیاری تولید میکردند و طبیعی است که هر گاه فشار کار افزایش یابد، میزان فعالیت پردازنده بیشتر میشود و دمای پردازنده بهعلت افزایش گرما بالاتر میرود. مشکل حرارتی پردازنده Athlon XP با نصب یک عدد فن فرد اعلاء قابل حل بود! اما چرا دمای پردازندههای Pentium4 بالا نمیرفت؟ ماجرا از این قرار بود که Intel در داخل پردازندههای خود حسگری نصب کرده بود که هرگاه میزان گرمای تولید شده و بهتبع آن دمای هسته پردازشی افزایش مییافت، طبق یک الگوریتم تعریف شده، سرعت فرکانس پردازنده را کاهش میداد. دعوای اصلی بین مسؤولان این دو شرکت این بود که صاحبان AMD مدعی بودند که نباید برای کاهش دمای پردازنده از کیفیت کاری آن کاست، درصورتی که میتوان بهکمک سیستمهای خنککننده این نقیصه را رفع کرد و مسؤولان Intel در مقابل این مدعا سکوت اختیار کرده بودند و بههیچ وجه زیر بار نمیرفتند، به همین راحتی!
دنیای 64 بیتی به خاطر دارم که Barton XP داغترین، بهترین و آخرین نسل از پردازندههای Athlon XP بود که برای مسؤولان Intel کلافهکنندهترین، سمجترین و ارزانترین رقیب در برابر Pentium4 قلمداد میشد. AMD فرصت چندانی به مصرفکنندگان بازار نداد و بلافاصله و بهطور ناگهانی خانواده جدیدی را معرفی کرد که دنیای پردازش آن هنگامه را زیر و زبر کرد. پردازنده 64 بیتی Athlon64 بهعنوان نسل جدید پردازندهها مانند آوار بر سر Pentium4 خراب شد! نکته جالب اینجا بود که دمای هسته پردازشی Athlon64 به ندرت از 40 درجه فراتر میرفت، در حالیکه دمای پردازندههای Pentium4 بهندرت کمتر از 40 درجه سانتیگراد را نشان میداد. به بیان دیگر جنگ این دو مغلوبه شده بود و AMD با حل مشکل گرمای پردازندههای خود و البته قراردادن کنترلگر حافظه در داخل پردازنده، بر رقیب پیشی گرفته بود. در مبحث مادربرد گفته شد که رابطه بین پردازنده و حافظه اصلی سیستم (RAM) توسط چیپست اصلی سیستم (Northbridge) کنترل میشود. AMD با طرحی جالب، نقش چیپست مادربرد را از میان برداشت و بخش کنترل حافظه سیستم را در داخل هسته پردازندهها قرار داد تا ارتباط با حافظه سریعتر و با وقفه کمتری برقرار شوند.
قبل از شروع در قسمتهای قبلی کلیاتی درباره ارتباط پردازنده و مادربرد گفته شد و بیان کردیم که انتخاب پردازنده به منظور ارتقا، بدون در نظر گرفتن نوع و امکانات مادربرد قابل انجام نیست. در حال حاضر، بهدلیل تنوع بسیار زیاد پردازندهها از یکطرف و کاهش قیمت و تغییرات عمده در دنیای سیستمهای پردازشی از طرف دیگر، موضوع ارتقا پردازنده در دل بسیاری از دوستداران کامپیوتر وسوسه انداخته است. به نظرم دوستانی که سیستمهایی مربوط به سالهای 80 تا 82 دارند از خیر تغییر پردازنده گذشته و برنامهای برای دگرگونی ساختاری در تمام اجزاء داشته باشند. شاید تا سال 84 و با توجه به نیاز آن روزگار، تغییر پردازندههای خانواده Pentium2 به Pentium3 تغییر کیفی عمدهای را موجب میشد، اما در شرایط کنونی، اینگونه تغییرات در موارد محدودی کارساز است و توصیه میشود که این عزیزان از خیر ارتقا موردی گذشته و دل به دریا زده و بهفکر تغییرات اساسی در نگرش خود و سیستم پردازشی موجود باشند. ناگفته نماند کیفیت بسیاری از سیستمهای پردازشی مبتنی بر پردازندههای Pentium3 را میتوان با ارتقا در ظرفیت حافظه تا یک گیگابایت و تهیه کارت گرافیک دست دوم مناسب، تا میزان قابلتوجهی بهبود بخشید. من بارها و به دفعات شاهد بودم که کیفیت یک سیستم مبتنی بر پردازنده Pentium3 800 MHz با یک گیگابایت حافظه و کارت گرافیک 32 مگابایتی در مقایسه کیفی تفاوت چندانی با سیستم مبتنی بر یک پردازنده Pentium4 2 GHz با همین مشخصات ندارد. بر این اساس، مسئله انتخاب سیستم پردازشی جدید موجب تغییرات عمده در کلیت سیستم خواهد شد. قبلا بهعرض رساندهام که هر مادربردی از هر پردازندهای پشتیبانی نمیکند و این مورد، اولین محدودیت در انتخاب و ارتقا پردازنده خواهد بود.
There is a lot being said about Windows Vista at the moment along with the normal paranoia keeping users away that usually occurs when Microsoft release a new Operating System. I´m surprised by the number of people I know who have bought a new computer in the last couple of months and paid more to have Windows XP installed on it because of the horror stories they have heard, usually through a chain of half a dozen people. If I can just clarify to my readership that Windows Vista is a good Operating System and in terms of bugs and security vulnerabilities it´s light years ahead of how Windows XP was this far into its distribution cycle. I´m not saying that you should rush out and buy it tomorrow if you´re happy with XP, but all I am saying is that if buying a new machine and you´re given the choice then definitely go the Vista route.
آنچه گذشت در قسمتهای قبلی بهطور مفصل درباره بود و نبود مادربرد صحبت کردیم. برآن شدیم تا موضوع ارتقا را از مادربرد به قطعه دیگری تغییر دهیم تا اولا خواننده گرامی که شما باشید دچار بیحوصلی، سرخوردگی، افسردگی، دلمردگی و در نهایت خودکشی نشوید و دوما در این دنیا قطعات دیگری هم هستند که اگر نباشند، مادربرد حکم "کفشهای میرزا نوروز" را خواهد داشت! از اینرو و از این هفته به موضوع جذاب و شیرین روشهای ارتقا پردازنده با توجه به امکانات مادربرد و نیازهای موجود خواهیم پرداخت.
شناخت پردازنده گذشت آن زمان که در دنیای کامپیوتر فقط یک پردازنده حکمرانی میکرد. گذشت آن روزگار که اول و آخر و وسط تمام پردازندهها فقط محصولات اینتل بود و بس. لذا قبل از تصمیم برای ارتقا پردازنده، باید از توانایی مادربرد خود مطلع شوید و مطابق با نیاز خود اقدام به تغییر پردازنده موجود نمایید. در دنیای کنونی سه دسته پردازنده قابل تهیه هستند که دسته اول و دوم به سهولت و دسته سوم به صورت مجتمع با مادربرد قابل تهیه خواهند بود. بنابراین تمرکز خود را بر دو دسته اول معطوف خواهیم کرد. بدون شک نامهای AMD و Intel برای قبایل بدوی ساکن در مجمع الجزایر گالاپاگوس هم آشناست، پس بدون فوق وقت میرویم سراغ اصل ماجرا و...
ارتباط پردازنده و مادربرد انتخاب پردازنده، ارتباط مستقیمی با مدل مادربرد و چیپست نصبشده بر روی آن دارد. پردازندهها تعداد پایههای (Pins) مشخصی دارند و الزاما باید با سوکت نصب شده روی مادربرد ار لحاظ تعداد پایه و شکل چینش آن تطابق داشته باشند. از طرف دیگر چیپست مادربرد باید پردازنده را شناخته و قادر به پشتیبانی از قابلیتهای آن باشد. قابلیتها شامل: سرعت فرکانس هسته پردازشی، سرعت تبادل دادهها بین پردازنده و چیپست، نوع حافظه قابل پشتیبانی، سرعت فرکانس حافظه، میزان حافظه موقت Cache L2 و غیره خواهد بود. از طرف دیگر انتخاب نوع پردازنده رابطه مستقیمی با انتظارات شما از سیستم پردازشی دارد. به طور حتم نیازهای یک گرافیست یا انیماتور حرفهای با انتظارات فردی که صبح خود را با Microsoft Word آغاز کرده و شب را با jet Audio به پایان میرساند، تفاوتهای اساسی دارد. بارها تکرار شده است که انتظارات کنونی خود را یادداشت و پیشبینی کنید که تا 24 ماه آینده چه توقعاتی از یک پردازنده نجیب خواهید داشت. در کنار این موارد، هزینهای که قادر به پرداخت آن هستید را نیز مرقوم فرمایید! قبل از هر چیز باید با دستهبندی پردازندهها آشنا شوید.
آنچه گذشت در قسمتهای قبلی بهتفصیل درباره مفهوم ارتقا و نقطه آغاز آن صحبت کردیم. مادربرد را بهعنوان نقطه آغازین انتخاب کردیم و از چند منظر به بررسی آن پرداختیم. بارها یادآوری شد که در این سلسله نوشتار بهمدل خاصی توجه نداریم و مقصود، آشنا کردن مخاطبان با امکانات و گاهی اصطلاحات است. حقیقت امر این است که شخصا به آموزشها و راهنماییهای استاندارد و رسمی اعتقاد ندارم و کارایی آنها را کمتر از متوسط ارزیابی میکنم. درگیر شدن با موضوع به شکل مستقیم و بیواسطه و سازگار ساختن ذهن با آن اثرات چشمگیری داشته و نقش مهمی در ارتقا مهارت ایفا خواهد کرد. به یاد داشته باشید که دانستن چرایی ارتقا و شیوههای آن در حیطه دانش قرار ندارد، اما اقدام به انجام ارتقا سختافزاری بهطور مطلق در حوزه مهارت قرار دارد. این را گفتم که به این نوشتار و امثالهم که فراوان در نشریات ایران منتشر میشوند، اکتفا نکنید.
آماده برای پرش اکنون چهار قدم اصلی برای ارتقاء بستر اصلی سیستم را برداشتهایم و پس از پایان این نوشتار خود را باید برای پرش اول آماده کنید. یادآوری میکنم که انتخاب قطعات سختافزاری به صورت مستقل امکان پذیر نیست، بلکه خصوصیات قطعات، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و نمیتوان آنها را در طول هم انتخاب کرد. در ضمن انتخاب مادربرد خود، نیمنگاهی نیز به خصوصیات پردازنده، قابلیتهای کارتگرافیک، توانایی قطعه حافظه و امکانات دیگر قطعات داشته باشید. بهعنوان مثال منطقی نیست که مادربردی با چیپست Intel P965 برگزید و سپس برای آن پردازنده دوهستهای Pentium D تهیه کرد. به یاد دارید که در قسمتهای ابتدایی این نوشتار، بسیار تاکید کردم که استفادههایی که در آینده از سیستم انتظار دارید، برای خود تصویر کنید و روی کاغذ بیاورید. آن وقت با توجه به یادداشتهای خود میتوانید تصمیم بگیرید که آیا به دو کارت گرافیک نیاز خواهید داشت؟ آیا 2 گیگابایت حافظه برای پشتیبانی از کارهای گرافیکی شما کفایت خواهد کرد؟ آیا چیپ صدای 8 کاناله موجود روی مادربرد برای شمایی که علاقه بهویرایش فایلهای صوتی به شکل نیمهحرفهای دارید، مناسب خواهد بود؟ آیا نیاز به دو رابط شبکه گیگابیت نخواهید داشت؟ تاکید میکنم که در هنگام انتخاب مادربرد اولا مطالعه فراوان داشته باشید و ثانیا خود را محدود نکنید، چراکه ایجاد تغییرات در آینده به غیر از زحمت فراوان و ایجاد نارسایی قلبی، هزینهزا خواهد بود!
آنچه گذشت در قسمتهای قبلی بهتفصیل درباره مفهوم ارتقا و نقطه آغاز آن صحبت کردیم. مادربرد را بهعنوان نقطه آغازین انتخاب کردیم و از چند منظر به بررسی آن پرداختیم. بارها یادآوری شد که در این سلسله نوشتار بهمدل خاصی توجه نداریم و مقصود، آشنا کردن مخاطبان با امکانات و گاهی اصطلاحات است. حقیقت امر این است که شخصا به آموزشها و راهنماییهای استاندارد و رسمی اعتقاد ندارم و کارایی آنها را کمتر از متوسط ارزیابی میکنم. درگیر شدن با موضوع به شکل مستقیم و بیواسطه و سازگار ساختن ذهن با آن اثرات چشمگیری داشته و نقش مهمی در ارتقا مهارت ایفا خواهد کرد. به یاد داشته باشید که دانستن چرایی ارتقا و شیوههای آن در حیطه دانش قرار ندارد، اما اقدام به انجام ارتقا سختافزاری بهطور مطلق در حوزه مهارت قرار دارد. این را گفتم که به این نوشتار و امثالهم که فراوان در نشریات ایران منتشر میشوند، اکتفا نکنید.
آماده برای پرش اکنون چهار قدم اصلی برای ارتقاء بستر اصلی سیستم را برداشتهایم و پس از پایان این نوشتار خود را باید برای پرش اول آماده کنید. یادآوری میکنم که انتخاب قطعات سختافزاری به صورت مستقل امکان پذیر نیست، بلکه خصوصیات قطعات، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و نمیتوان آنها را در طول هم انتخاب کرد. در ضمن انتخاب مادربرد خود، نیمنگاهی نیز به خصوصیات پردازنده، قابلیتهای کارتگرافیک، توانایی قطعه حافظه و امکانات دیگر قطعات داشته باشید. بهعنوان مثال منطقی نیست که مادربردی با چیپست Intel P965 برگزید و سپس برای آن پردازنده دوهستهای Pentium D تهیه کرد. به یاد دارید که در قسمتهای ابتدایی این نوشتار، بسیار تاکید کردم که استفادههایی که در آینده از سیستم انتظار دارید، برای خود تصویر کنید و روی کاغذ بیاورید. آن وقت با توجه به یادداشتهای خود میتوانید تصمیم بگیرید که آیا به دو کارت گرافیک نیاز خواهید داشت؟ آیا 2 گیگابایت حافظه برای پشتیبانی از کارهای گرافیکی شما کفایت خواهد کرد؟ آیا چیپ صدای 8 کاناله موجود روی مادربرد برای شمایی که علاقه بهویرایش فایلهای صوتی به شکل نیمهحرفهای دارید، مناسب خواهد بود؟ آیا نیاز به دو رابط شبکه گیگابیت نخواهید داشت؟ تاکید میکنم که در هنگام انتخاب مادربرد اولا مطالعه فراوان داشته باشید و ثانیا خود را محدود نکنید، چراکه ایجاد تغییرات در آینده به غیر از زحمت فراوان و ایجاد نارسایی قلبی، هزینهزا خواهد بود!
DVD ها با ظرفیت بالا و کیفیت بهتر خود، دنیای دیسک ها را غرق خود کرده اند و دیگر کم کم احساس می شود بدون داشتن دستگاه های پخش کننده و یا ضبط DVD نمی توان از خیلی از برنامه ها استفاده کرد. دستگاه های ضبط DVD نیز با قابلیت های جالبی که دارند، توجه زیادی را به خود جلب کرده اند و با هر کدام از این دستگاه ها دیگر لازم نیست نگران از دست دادن برنامه های تلویزیونی دلخواه خود باشید، چرا که با دادن زمان پخش برنامه به دستگاه، خود به خود روشن شده و برنامه ها را برایتان ضبط می کند. اما هر کدام از این دستگاه ها قابلیت ها و ویوگی های خاص خود را دارند که قبل از خرید هر کدام بد نیست در مورد این امکانات اطلاعاتی داشته باشید تا با مراجعه به فروشگاه ها با شنیدن نام های عجیب و غریب و بعضا نا آشنا گیج نشوید. در ادامه به بررسی و راهنمایی در این باره میپردازیم....
هفته گذشته از نقطه صفرم به نقطه چهارم ارتقا سیستم رسیدیم. خلاصه بحث اینکه در فیلمنامه ارتقا، نقش اصلی از آن مادربرد است. شخص مادربرد نیز ارادت خاصی به چیپست اصلی دارد. دوستی پرسیده بود که تفاوت چیپست اصلی با پلشمال (Northbridge) چیست؟ با توجه به این نکته که سواد تخصصی ما ته کشیده است، پاسخ میدهم که تمام مادربردها دارای یک چیپکنترل مرکزی هستند. این چیپمرکزی که بهطور معمول در نزدیکی سوکت پردازنده و در کنار شکافهای حافظه قرار میگیرد، در اصطلاح پلشمالی خوانده میشود. بهجز چند استثنا در چیپستهای nVIDIA، تمامی مادربردهای کنونی از یک چیپکمکی دیگر نیز استفاده میکنند که تحت کنترل چیپمرکزی قرار دارد. این چیپکمکی در اصطلاح پلجنوبی (Southbridge) خوانده میشود. البته مادربردها شمال و جنوب ندارند و توصیه میکنم ذهن مبارک خود را درگیر این قضیه نکنید. علمای سختافزار به این دسته از چیپهای مرکزی (پلشمالی) که همهفن حریف هم هستند، عنوان چیپست را اعطا فرمودهاند.
نقطه چهارم در جلسه گذشته کلیاتی درباره اهمیت و اولویت انتخاب چیپستها قلمفرسایی کردیم. همچنین در قدمهای قبلی گفته شد که در انتخاب مادربرد به تکنولووی تولید خازن و البته رگولاتورها توجه کنید. همچنین درباره سازندگان اصلی چیپست سخن گفته شد. این مطالب را یادآوری کردم که بدانید، مادربرد همچنان موضوع بحث ماست. باور کنید داشتن یک مادربرد خوب و نازنین برای جوانان از ازدواج واجبتر است! اکنون شما آماده هستید تا چیپست فرعی یا پلجنوبی را انتخاب کنید. بهطور معمول آن کس که چیپست اصلی را میسازد، جور ساخت چیپست فرعی را نیز خواهد کشید، پس کار دشواری در پیش نخواهید داشت. البته در روزگاران قدیم بودند مادربردهایی که از دو چیپست متفاوت استفاده میکردند، نسل اینگونه مادربردها بهسر آمده است. القصه، توصیه ما برای انتخاب چیپست از چهار پنج قسم فراتر نمیرود. این مورد شامل حال چیپست جنوبی نیز میشود. چیپست جنوبی عهدهدار پشتیبانی از شکافهای PCI، رابطهای خارجی مانند USB و Firewire، رابطهای شبکه و صدا، ارتباط با BIOS، رابطهای ذخیرهسازی مانند SATA، eSATA، IDE و غیره است. بسته بهنوع چیپستها، کارهای دیگری نیز توسط این موجود پیگیری و انجام میشود که بهسهولت از آن میگذریم.
سلسله مقالات ارتقاي كامپيوتر / ،قسمت چهارم بخش دوم
ارتقا چیست و چگونه باید انجام گیرد؟
آنچه گذشت به این نتیجه رسیدیم که یکی از اصلیترین اقدامات شما برای ارتقاء صحیح، دانستن وضعیت موجود دستگاه بینواست. دانستن داشتهها کمک موثری در تعیین هدف و اقدام مناسب برای خرید خواهد بود. در این زمینه گفتیم که معمولا مادربردها اولین و اصلیترین عنصر در سیستم هستند که لیاقت ارتقا دارند. گفتیم که در انتخاب مادربرد جدید یک نکته اصلی نهفته است و آن این است که بهجای توجه به قرتیبازی تبلیغاتی بسیاری از شرکتهای سازنده مادربرد، به اصل این قطعه فرهیخته توجه فرمایید. مهمترین عنصر در داخل سیستمها، قطعهای به نام مادربرد است و بدون شک بر روی چیزی مهمتر از چیپست اصلی (فرمانده) وجود ندارد. فرمانده داستان ما هرچه قویتر باشد، کارایی و پایداری کل سیستم افزایش قابلملاحظهای خواهد داشت. در آخر ماجرای هفته گذشته بدین نتیجه رسیدیم که مطالعه مناسب و تحقیق وسواسگونهای با موضوع چیپستها و حواشی آنها آغاز کرده تا به نتیجه دلخواه برسید.
نقطه دوم فرض میکنیم که چیپست مناسب خود را انتخاب کردهاید. انتخاب مناسب این عضو حیاتی را به شما تبریک میگویم. اما پایان کار فرا نرسیده است. انتخاب چیپست مناسب تازه ابتدای راه پرووه انتخاب مادربرد است. چیپستها امکانات بسیاری به همراه دارند که قرار نیست تمامی آنها را در اختیار داشته باشید، اگر هم در اختیار داشته باشید چندان بهکارتان نخواهد آمد. بهعنوان مثال بسیاری از شما دوستان اطلاعاتی از RAID ندارید، چه برسد به اینکه از آن استفاده کنید. حتی اگر اطلاعات کاملی نیز از آن داشته باشید احساس نیاز بدان نخواهید داشت. بنابراین سعی فراوانی داشته باشید که پول اضافی بابت این امکان ندهید. البته نگران ارتقا دوباره نباشید، چرا که بسیاری از مادربردهای متوسط امروزی حداقل از یک رابط RAID پشتیبانی میکنند. منظور بنده این است که اصرار بیدلیل برای تجمیع چنین امکاناتی که چندان کارا نخواهند بود نداشته باشید.
آنچه گذشت در سه قسمت گذشته درباره مبانی مندرآوردی ارتقا صحبت کردیم و کلی حرفهای خوب و جانانه درباره ماهیت ارتقا و فلسفه وجودی آن زدیم. اگر به یاد داشته باشید قول دادیم که از این هفته بهصورت عملی وارد گود شده و حرف حساب خواهیم زد. قبل از اینکه وارد بحث شویم، توصیه میکنم پولهای توجیبی خود را شمارش کنید تا در میانه ماجرا حواستان جمع باشد!
نقطه آغاز اغلب دوستان بنده معتقدند که برای آغاز باید تکلیف خود را با پردازنده مشخص کرد. برخی دیگر از ایشان، انتخاب مادربرد را نقطه آغاز میدانند. البته هستند کسانی که پشتیبانی از بازیها را در اولویت قرار میدهند و هر چیزی که موجب ارتقا گرافیکی سیستم شود مناسب میدانند. شاید نظر شما چیز دیگری باشد، اما هرچه باشد باید دلیل و منطق داشته باشید. نمیشود که پول بیزبان را هزینه عشق به پردازنده، کارتگرافیک یا مادربرد کرد، میشود؟ به نظر شخص شخیص خودم اولویت را خواستههای شما تعیین میکند، اما از آنجا که قرار شد صریح صحبت کنیم، اعلام میکنم که در دنیای من چیپست مادربرد و نه خود مادربرد در مقام اول توجه قرار دارد. متاسفانه این موجود کارآمد آنچنان که باید مورد توجه قرار نمیگیرد. باور کنید بیش از نیمی از شمایی که این سطور را مطالعه میکنید معتقد به اولویت و اهمیت پردازنده هستید، نیستید؟ پردازنده تنها موتور پردازشی سیستم بوده و تمام امور فرهنگی، هنری، اقتصادی، سیاسی، کیفی، هماهنگی و کنترلی در کنف اختیار چیپست اصلی مادربرد قرار دارد. به مادربردها و تفاوت قیمتها توجه کنید. از خود بپرسید که چه چیزی باعث شده است که دو مادربرد با امکانات جانبی تقریبا مشابه، اختلافی بیش از پنجاه هزار تومان داشته باشند؟ بهطور حتم پاسخ شما چیپ کنترلی شبکه یا شکاف بیشتر PCI Express نخواهد بود. تنها پاسخ منطقی به تفاوت چیپستها اشاره خواهد داشت. توانایی پشتیبانی از انواع پردازندهها، قطعات حافظه و حفظ پایداری سیستم توسط کارایی چیپست اصلی سیستم که Northbridge خوانده میشود مشخص خواهد شد. توانایی کنونی و انعطاف چیپست زمان تغییرات را افزایش خواهد داد.